Xưa nay một số loại ấm kinh điển truyền thống đều dùng tên khá cổ xưa, nếu tạo hình ấm do mình sáng tạo thì nghệ nhân có thể tự đặt cho nó cái tên kiêu kỳ và phù hợp với chất liệu tử sa hay hình dáng của nó, chuyện này cũng khá tốn tâm tư, qua đó thấy việc đặt tên cho chiếc ấm tử sa cũng là 1 môn học cao thâm, nhìn lại cách đặt tên cho ấm xưa đến nay chúng tôi xin tổng kết 1 số phương pháp được dùng để đặt tên cho ấm như sau：

Đặt tên của ấm tử sa theo nghĩa bóng

Dựa vào mô phỏng về hình dáng của vật, thêm ý nghĩa trừu tương, nghĩa bóng để luận thành tên. Tên kiểu này giàu tính triết lý, văn chương, làm người ta có những suy nghĩ sâu xa. Ấm tư nguyên ban đầu có hình tượng giống ấm tỉnh lan là chiếc giếng cổ xưa, nhưng suy rộng ra mang nghĩa là uống nước nhớ nguồn nên gọi là ấm “tư nguyên” ;

Đặt tên của ấm tử sa theo hình tượng

Phương pháp này dựa vào hình dáng ấm đặt tên, là phương pháp đơn giản dễ hiểu, có hình tượng trực quan, nghe tên là biết ấm, dây là phương pháp hay thấy. Ví dụ ấm “xuyết cầu”, do ấm giống 2 bán cầu hình tròn đối lại thành tên, hoặc “tứ phương”, “thăng phương”,  “bát phương”, “chuyên phương”, đều là tả hình dáng bên ngoài thành. Phương pháp này thích hợp với ấm hình dáng hoa lá hay hình dạng kỳ thú. Ví dụ: tăng mạo, hợp mai, ngư hóa long dĩ cập ngọc lan lục biện, cúc hoa bát biện đẳng, đại tiểu nhi gia dĩ khu phân, như cao tăng mạo hay đại hợp mai…phương pháp này có lợi là biết tên biết ấm, dễ hình dung ỹ nghĩa, phần lớn người dùng ưa thích.

Đặt tên của ấm theo điển tích

Phương pháp này dựa vào điển tích hay chuyện cổ để dặt tên, ví dụ tác phẩm “đông pha đề lương hồ”, hay “tô đề”, tương truyền đươc đại văn nhân Tô Đông Pha thiết kế, ông chọn chỗ có nguồn khí dương, (theo triết học cổ đại Trung Quốc mọi vật tồn tại đều có hai mặt đối lập, đó là âm và dương), ông cũng hay uống trà, có giai thoại đã lưu truyền rằng “Tùng phong trúc lô, đề hồ tương hô”, do vậy người xưa đã gán ghép tạo thành cái tên “đông pha đề lương hồ” . …

Đặt tên ấm tử sa theo nhân cách hóa

Coi chiếc ấm có vận mệnh như 1 con người để đặt tên, dùng phương pháp mô phỏng là ô lan điền người nhật bản, ông lấy tên của các vị trong “minh hồ đồ luc”, sưu tầm 32 ấm thì dùng tên từng vị đặt cho ấm, ví dụ “Lương viên di lão”, “Độc nhạc viên đinh”, “Lăng ba tiên tử”, “Ngọa long tiên sinh”, “Dục hậu phi tử” , “Thiết thạch trượng phu”, ….có 1 đôi ấm, ông còn phân biệt là  ”Ngư đồng” và “Tiều thanh” . Bất luận ra sao, những ấm tử sa này hoàn toàn hữu tính, tên, danh, ví dụ ấm ”Phương sơn dật sĩ” có tính”Khu” , danh”Đoan” và tự”Nguyên chính”; hay “Hồng nhan thiểu niên” có tính ”Ân” danh là “Nghiên” và tự ”Thiến hề” ….

Đặt tên của ấm theo trang trí bên ngoài

Phương pháp này dựa vào trang trí ngoài ấm đặt tên, một số tác phẩm tiêu biểu là “Bát quái thải hội đại hồ”, “Tứ phương thải hội hồ”, “Khai quang thải hội tử sa phương hồ”…, vừa chỉ ra hình trên ấm (như đại hồ, phương hồ và tứ phương), vừa mô tả đặc điểm trang trí hội họa: “Tích sắc phương sở hồ”, “Nê hội thúc yêu viên hồ”, “Giảo nê trung hồ”, “Bao tích tráo hồ”, “Hồng mộc tương khảm”, “Thiếp hoa tứ phương khai quang hồ”, “Giảo nê” và kết hợp thêm những thủ pháp trang sức..

Phương pháp đặt tên cho ấm còn rất nhiều, ví dụ dùng tên họ của người làm ra để đặt tên, như: “Cung xuân hồ” hay “Đại bân hồ”, “Minh viễn điệp”, “Mạnh thần quán”.

Tóm lại những phương pháp đặt tên trong bài chỉ là 1 số phương pháp phổ biến hơn, cùng mục đích chung là đặt tên thật hay cho tác phẩm do mình làm ra. Tùy vào khả năng về nhiều mặt, tên ấm cũng theo đó có đẳng cấp khác nhau. Nếu đặt được cái tên ấm trong đó đủ cả hình thái và ý nghĩa tên gộp vào, thì đây được coi là thế giới ngũ quan thu gọn vào trong chiếc ấm ấy.