Kiến diêu cùng gốm Thiên mục: Vài nét tiêu biểu bạn nên biết

Kiến diêu được coi là tên gọi của dòng gốm sứ thời cổ và xuất hiện ở khoảng đời nhà Đường, và nó được chế tác trong lò gốm ở phủ Kiến Ninh, tỉnh Kiến An, bây giờ thuộc trấn Thủy Cát, huyện Kiến Dương, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Đặc điểm của loại gốm Kiến diêu này là nó có xương gốm mỏng, có sắc men của nó chủ yếu là màu đen, và nó đôi khi thì điểm vàng hoặc loang hình thành hạt trai,  hay giọt nước. Do nó có nhiều nét đặc trưng riêng độc đáo và đến thời  nhà Tống – Nguyên, thì dòng gốm Kiến diêu này đã đạt đến một mức cực thịnh.

Cũng từ đời Tống, thì lò Kiến diêu tiếp tục được nổi danh cùng với nhiều loại chén trà có men lông thỏ (hay gọi là hào trản). Các nhà sưu tập thì hay định danh được dòng gốm độc đáo trên theo nhiều cách gọi mà người Nhật đặt là gốm tenmoku (hay là Thiên mục). Thiên Mục được coi là tên của một ngọn núi nằm ở ranh giới tỉnh Chiết Giang và tỉnh An Huy, nước Trung Quốc. Những ghi chép đầu tiên về loại gốm Thiên mục là nó do tăng sĩ người Nhật Bản tên Onkei Soyu (1286 – 1344). Ông vốn là tu học ở núi Thiên Mục, đất nướcTrung Quốc, trong khoảng năm 1335. Từ thế kỷ 13, thì gốm Kiến diêu đã bắt đầu du nhập, xuất vào xứ Phù Tang phát triển qua chân giới tăng sĩ. Ngoài các dạng men lông thỏ, thì gốm Kiến diêu nó còn nhiều sản phẩm gọi là “Diêu biến” (hiện nay ở các bảo tàng trong Nhật Bản thì chỉ lưu giữ, lưu trữ lại được tổng cộng tất cả bốn hiện vật, và trong đó có 3 món sẽ được xem như là bảo vật). Men thì mang hình giọt dầu loang tên “Du tích”.

Hiện nay, thì bảo tàng Cố cung ở Đài Loan cũng dẫ có lưu giữ được lại một số hiện vật từ gốm Kiến diêu. Bên cạnh đó, câc nghệ nhân vào thời nay thì cũng đã trở nên nỗ lực để có thể tái hiện được dòng men gốm trên và ở trên thị trường thì hiện lưu hành được rất nhiều những sản phẩm từ gốm phỏng chế, có cả kiểu men loại Lông thỏ, từ Diêu biến hay là Du tích.

Dưới đây sẽ là một số hình ảnh mà chúng tôi lưu lại của một vài món Kiến diêu còn được lưu và hiện đang được giữ lại ở trong Bảo tàng quốc gia thuộc Tokyo – Nhật Bản