TÍNH CHẤT CỦA ĐOẠN NÊ

Đoạn nê  được cho làl tên mà mọi người gọi chung cho loại đất mà được nung ra mang màu ngả vàng nhạt và không dùng để chỉ loại đất cụ thể nào cả. Đoạn nê trên Hoàng Long Sơn chủ yếu thường được phân bố ở giữa tầng lục và tử nê và nó là một loại quặng cộng sinh của lục nê và tử nê. Nó cũng có đặc tính chung của lục nê kết hợp với tử nê.

Ảnh: đây là bề mặt đất đoạn nê bằng kính phóng đại gấp 400 lần

Đoạn nê có thể chia ra làm 2 loại: 1 loại là đoạn nê thuộc bạch nê; 1 loại là đoạn nê thuộc quặng cộng sinh. Dựa trên đặc điểm của vẻ bề ngoài đất nguyên khoáng, ta có thể phân chia thành lục nê và chi ma đoạn nê hay bạch ma tử…; dựa trên màu sắc trong thành phẩm sau khi nung, ta có thể chia thành kim hoàng đoạn nê và mễ hoàng đoạn nê hay thanh đoạn ( còn được gọi là thanh khôi đoạn nê) hay lão đoạn nê …

Màu sắc đất nguyên khoáng là xanh lục nhạt, màu tro nhạt, xanh tro pha nâu trắng tro pha xanh, hay những đốm hồng, cấu tạo theo từng lớp một hoặc khối, kết cấu chặt chẽ với nhau, không cứng.

Bởi vì ảnh hưởng trong điều kiện địa chất cộng thêm điều kiện hình thành nên đoạn nê trong khu vực quặng thường khác nhau,  những lớp quặng khác sẽ có đặc tính và công dụng khác nhau. Sự khác nhau ở  tỷ lệ đất và nhiệt độ nung kết hợp số lần nung thường khiến màu sắc các thành phẩm đa dạng. Các sản phẩm đoạn nê thường khó nung vì khi nung không đạt dẫn đến có cảm giác đen hoặc nứt. Hàm lượng kali oxit, natri oxit ở trong đất đoạn nê thường thấp, và có khả năng hòa tan yếu, dẫn tới độ kết không cao và mức độ thủy tinh hóa thấp, kết quả là màu sắc khô khốc, không màu mỡ, ấm không nhanh và hơn thế lại rõ như tử nê, hồng nê.

Nhiệt độ nung đoạn nê sẽ cao hơn hồng nê nhưng lại thấp hơn tử nê, nó rơi vào khoảng 1170~1200 độ C. Hàm lượng sắt được tính ở đoạn nê thấp, rơi vào khoảng 2%. Nếu  như sắt hơn 2% thì dẫn tới màu ánh vàng đậm. Màu sắc sau khi nung đoạn nê thường thay đổi từ vàng nhạt chuyển sang vàng đỏ hoặc vàng đậm hay nâu vàng. Đoạn nê thuộc nhóm bạch nê do nó có lượng sắt thấp nên khi nung ra thì màu xám trắng, và chiều hướng biến đổi thành màu xám hoặc màu xám ánh xanh; các loại đất ví dụ như mễ hoàng đoạn hoặc bổn sơn lục  là một loại thuộc nhóm bạch nê do có hàm lượng sắt thích hợp nên có màu sau nung là vàng nhạt, có chiều thay đổi theo hướng từ vàng nhạt chuyển sang vàng  rồi vàng đậm và cuối cùng là vàng ánh xanh. Một số loại đoạn nê thuộc nhóm cộng sinh do gần tầng tử nê hay thậm chí xuất hiện rải rác ở trong lớp tử nê nên thường chịu ảnh hưởng sâu sắc vì tầng đất tử nê dẫn tới lượng sắt cao và màu sắc sau khi nung có thể mang màu ánh hồng nhạt rồi đổi sang nâu và nâu vàng. Ngoài ra, người ta còn có thể gọi đây là lão đoạn nê.