Tráng trà, hay còn gọi là đánh thức trà, là một trong những bước quan trọng và truyền thống khi pha trà Thái Nguyên – một trong những loại trà nổi tiếng của Việt Nam. Quy trình này được coi là vô cùng quan trọng bởi vì nó giúp cải thiện chất lượng và hương vị của trà. Cùng Trọng Tín Bát Tràng tìm hiểu về tráng trà thông qua bài viết sau đây.
Tráng trà là gì? Tại sao phải tráng trà hay đánh thức trà?
Trà Thái Nguyên, với hình dạng xoắn nhỏ và màu xám sợi đồng đều, thường bị bám tuyết trà và có vết mốc sau quá trình chế biến. Quá trình thu hái và chế biến trà Thái Nguyên có thể được coi như một quá trình đưa lá chè tươi từ trạng thái tỉnh giấc sang trạng thái nghỉ ngơi. Để tạo ra một tách trà ngon, người ta cần “đánh thức” những lá trà này một cách từ từ, để không ảnh hưởng đến hương vị tự nhiên của trà, trong khi đồng thời giúp trà nhanh chóng phát huy hương thơm.
Phá vỡ lớp biểu bì bên ngoài
Khi người ta chuẩn bị uống trà Thái Nguyên, nước nóng sẽ được đổ lên trà và đánh thức nhẹ nhàng lớp biểu bì bên ngoài. Quá trình này giúp phá vỡ các lớp biểu bì và cho phép nước nóng tiếp xúc trực tiếp với lá trà. Nhờ vào việc tiếp xúc với nước nóng, lớp biểu bì bên ngoài sẽ dần tan chảy, cho phép nhiệt độ thấm từ từ trong lá trà.
Quá trình phá vỡ lớp biểu bì nhẹ nhàng này có vai trò quan trọng trong việc giải phóng các dưỡng chất và hương vị thơm ngon có trong lá trà Thái Nguyên. Khi nước nóng tiếp xúc với lá trà, các chất chứa trong lá trà sẽ được phân giải và hòa tan vào nước, tạo ra hương vị trà đặc trưng và tinh tế. Điều này giúp mang lại một trải nghiệm thưởng trà tuyệt vời và tinh tế cho người uống.
Ngoài ra, việc phá vỡ lớp biểu bì cũng cho phép nhiệt độ trong lá trà tăng dần, từ từ thấm qua các mô và vị trí khác nhau trong lá. Quá trình này cho phép lá trà thăng hoa và tạo ra một hương thơm đặc trưng. Các dưỡng chất có trong lá trà Thái Nguyên như polyphenol, caffeine, vitamin và các chất chống oxy hóa khác cũng được giải phóng và hòa tan vào nước nóng, tạo nên một tách trà bổ dưỡng và thơm ngon.
Loại bỏ bớt caffeine
Trà Thái Nguyên là một loại trà xanh nổi tiếng với hương vị tuyệt vời và chứa một lượng caffeine đáng kể, chỉ sau cà phê. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể gây mất ngủ và căng thẳng cho những người không quen với vị trà này. Để giảm bớt lượng caffeine không cần thiết, một phương pháp thường được sử dụng là rửa lá trà bằng nước đầu tiên.
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng lượng caffeine trong lá trà Thái Nguyên được loại bỏ nhiều nhất trong lần rửa đầu tiên. Quá trình này thường được thực hiện bằng cách đổ nước sôi vào lá trà và chờ một thời gian ngắn trước khi tiến hành lần rửa thứ hai để nước trở nên trong suốt và không còn chứa nhiều caffeine.
Việc khai mở lá trà Thái Nguyên bằng phương pháp này không chỉ giúp giảm bớt lượng caffeine không cần thiết mà còn làm cho trà ít chát hơn và có vị dịu nhẹ hơn. Quá trình loại bỏ caffeine có thể giúp trà Thái Nguyên trở thành một lựa chọn tốt hơn cho những người nhạy cảm với caffeine hoặc muốn giảm tiêu thụ chất kích thích.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc rửa trà Thái Nguyên để giảm caffeine có thể ảnh hưởng đến các chất dinh dưỡng và hương vị tổng quát của trà. Một số chất chống oxy hóa và polyphenol, có lợi cho sức khỏe, cũng có thể bị loại bỏ cùng với caffeine trong quá trình rửa. Do đó, quá trình rửa trà để giảm caffeine nên được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo giữ được các thành phần có lợi khác trong trà.
Làm sạch lá trà
Làm sạch lá trà là một bước quan trọng trong quá trình chế biến trà để đảm bảo vệ sinh và chất lượng của sản phẩm cuối cùng. Dù đã được chế biến và đóng gói với quy trình thủ công truyền thống, nhưng vẫn có thể tồn tại những bụi nhỏ, mạt trà hoặc các thành phần không mong muốn khác trong lá trà. Việc giữ lại những tạp chất này có thể ảnh hưởng đến sự ngon miệng và an toàn của trà.
Để giải quyết vấn đề này, một số phương pháp đã được sử dụng để làm sạch lá trà. Hai phương pháp chính là đánh thức trà và tráng trà.
Đánh thức trà là quá trình chế biến trà bằng cách đập hoặc rung lá trà nhằm loại bỏ các bụi nhỏ và mạt trà. Thông qua việc đánh thức, các hạt nhỏ và tạp chất sẽ được tách ra khỏi lá trà và rơi xuống dưới, từ đó làm sạch trà và tăng cường chất lượng của nó.
Tráng trà là một phương pháp khác để làm sạch lá trà. Trong quá trình này, lá trà được rửa bằng nước nóng hoặc nước sôi để loại bỏ các tạp chất và các thành phần không mong muốn khác. Quá trình tráng trà giúp rửa trôi các tạp chất và làm cho lá trà trở nên sạch hơn, đảm bảo rằng trà uống sẽ ngon hơn và an toàn hơn.
Việc làm sạch lá trà không chỉ đảm bảo vệ sinh mà còn ảnh hưởng đến hương vị và chất lượng tổng thể của trà. Trà sạch giúp tiết kiệm nguyên liệu và tăng khả năng trà phát huy tốt nhất các hương vị tự nhiên của nó.
Làm trong màu nước trà sau pha
Trà Thái Nguyên được pha trong màu nước trà sau pha tạo ra một trải nghiệm tuyệt vời cho những người yêu trà. Quá trình pha trà đúng cách không chỉ đảm bảo rằng lá trà được khai mở và làm sạch mà còn làm cho nước trà trở nên trong suốt, đẹp mắt hơn và có màu sắc sáng sủa.
Việc sử dụng nhiệt độ phù hợp trong quá trình pha trà Thái Nguyên là rất quan trọng. Nhiệt độ từ 75 đến 80 độ C là một mức nhiệt độ vừa phải để đảm bảo các chất dinh dưỡng và hương vị của lá trà được giữ nguyên. Nếu nước quá nóng, có thể gây cháy lá trà và làm mất đi những hương thơm tinh tế của nó. Ngược lại, nước quá lạnh không đủ để khai thác hết hương vị và chất dinh dưỡng của lá trà.
Lọc trà mịn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra màu nước trà đẹp mắt. Khi sử dụng lọc trà mịn, bạn sẽ thấy màu nước trà trở nên trong suốt, vàng như ánh nắng ban mai, xanh như màu nõn chuối nhạt. Màu sắc này tạo ra một cảm giác thu hút và hứng thú trong việc thưởng thức trà.
Một màu nước trà trong, sáng và sánh cũng thể hiện sự tinh khiết và chất lượng của trà Thái Nguyên. Đây là một dấu hiệu cho thấy trà đã được xử lý và pha chế một cách cẩn thận để tạo ra hương vị tuyệt hảo. Màu sắc trong suốt và sánh của nước trà cũng tạo ra một trải nghiệm thị giác hấp dẫn, làm cho việc thưởng thức trà trở nên thú vị hơn.
Giữ nhiệt độ
Giữ nhiệt độ trong quá trình tráng trà là một yếu tố quan trọng trong việc chế biến trà, đặc biệt đối với các loại trà cao cấp như trà Thái Nguyên. Tráng trà là quá trình giúp cánh trà chuyển từ trạng thái khô sang ướt, và cũng là bước chuẩn bị cần thiết để pha trà.
Khi tráng trà, việc giữ nhiệt độ thích hợp sẽ đảm bảo rằng cánh trà hấp thụ đủ nước và hoạt chất từ trà. Nếu nhiệt độ quá cao, trà có thể bị cháy và mất mùi hương, mà khi quá thấp, cánh trà không thể hấp thụ đủ nước để phát triển hương vị. Điều này có thể làm mất đi những thành phần hoá học quan trọng trong trà, ảnh hưởng đến hương vị và chất lượng cuối cùng của trà.
Sau khi tráng trà, nếu nhiệt độ vẫn được giữ ổn định, quá trình pha trà sẽ dễ dàng hơn. Nếu bạn pha trà ngay sau khi tráng, việc giữ nhiệt độ cánh trà trong ấm trà sẽ giúp trà ấm lên từ từ, tạo ra hương vị đậm đà hơn. Nếu cần thời gian chờ, việc giữ nhiệt độ cũng sẽ đảm bảo cánh trà không nguội quá nhanh, giúp bảo toàn hương vị.
Một lợi ích khác của việc giữ nhiệt độ cánh trà là khi rót nước để pha trà, cánh trà sẽ nhanh chóng hấp thụ nước, giúp tiết ra hương thơm và chất hòa tan từ trà nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Tuy việc giữ nhiệt độ trong quá trình tráng trà là quan trọng, tuy nhiên, việc này cũng phụ thuộc vào sở thích và thói quen của mỗi người. Một số người có thể thích pha trà ngay sau khi tráng mà không cần giữ nhiệt độ, trong khi người khác thích giữ trà ở nhiệt độ ổn định để trà hấp thụ đủ nước và hương vị. Điều quan trọng là hiểu rõ về quy trình tráng trà và thích nghi với nhu cầu và khẩu vị của mình.
Vai trò quan trọng trong thưởng trà
Vai trò quan trọng của khai trà trong việc thưởng trà không thể bỏ qua. Khai trà là một trong những bước căn bản đầu tiên trong quá trình pha trà, và nó đóng vai trò không nhỏ trong việc tạo ra một ấm trà ngon và đẹp mắt.
Trước hết, khai trà giúp tiếp xúc nước nóng với lá trà và làm cho chất hương và hương thơm trong lá trà được phát huy tối đa. Khi lá trà được khai, các tinh chất và dầu thơm tự nhiên bên trong sẽ dễ dàng thoát ra và truyền vào nước, tạo nên mùi thơm đặc trưng của trà. Quá trình này còn giúp tạo ra một màu nước trà đẹp và sắc nét.
Ngoài ra, khai trà còn tạo ra tương quan thẩm mỹ khi nhìn nước trà. Khi nước trà được khai, nó sẽ tạo ra những vệt màu vàng nhạt hoặc xanh lá nhạt tùy thuộc vào loại trà. Màu sắc này không chỉ làm cho trà trở nên hấp dẫn hơn mà còn thúc đẩy vị giác của người uống. Một ấm trà có màu sắc hợp lý sẽ khiến người thưởng trà cảm nhận được sự hài hòa và sảng khoái hơn khi thưởng thức.
Trong nghệ thuật pha trà theo phong cách trà cung phu, việc khai trà được coi là một quy trình quan trọng và được thực hiện một cách tỉ mỉ. Người pha trà sẽ sử dụng dao trà đặc biệt để mở các lá trà, từ đó tạo ra các vệt khai trà trên bề mặt lá trà. Công đoạn này không chỉ đòi hỏi kỹ năng, mà còn đòi hỏi sự tập trung và kiên nhẫn. Nhưng kết quả cuối cùng là một ấm trà tinh tế, có hương thơm tự nhiên và màu sắc đẹp mắt.
Những loại trà nào nên áp dụng bước đánh thức trà?
Trà xanh Thái Nguyên
Thường thì trong quá trình chế biến trà xanh, người ta sẽ tiến hành tráng trà. Tuy nhiên, đối với những loại trà có cánh nhỏ, mỏng, tráng trà không nhất thiết là cần thiết. Tráng trà có tác dụng vệ sinh sạch sẽ lá trà sau khi thu hái và làm mờ một số chất bẩn có thể tồn tại trên bề mặt lá trà. Điều này giúp trà được bảo quản tốt hơn và đảm bảo chất lượng của nó.
Trà xanh Thái Nguyên được biết đến với nhiều công dụng hữu ích cho sức khỏe. Nó chứa nhiều chất chống oxy hóa, như catechin và flavonoid, có khả năng ngăn chặn sự hủy hoại của các gốc tự do trong cơ thể. Việc tiêu thụ trà xanh Thái Nguyên thường xuyên có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ giảm cân, tăng cường hệ thống miễn dịch, và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Hương vị của trà xanh Thái Nguyên đặc trưng và đa dạng. Trà xanh có một hương thơm tươi mát và một hương vị nhẹ nhàng, thanh thoát. Mỗi tách trà xanh Thái Nguyên mang đến một trải nghiệm thưởng thức độc đáo, từ hương thảo mộc đến hương hoa nhẹ nhàng.
Bạch trà
Bạch trà là một loại trà đặc biệt được chế biến theo một quy trình riêng. Trong quá trình sản xuất bạch trà, phương pháp tráng trà có thể được áp dụng hoặc không, tùy thuộc vào tính chất và mục đích sử dụng cuối cùng của trà.
Trong quá trình làm bạch trà, nguyên liệu trà tươi được sử dụng, thường là các lá trà non non tươi màu xanh của cây trà. Quang hợp là phương pháp chủ yếu được sử dụng để làm chín trà. Qua quá trình này, lá trà sẽ trải qua quá trình ủ và oxy hóa tự nhiên, tạo ra hương vị đặc trưng của bạch trà.
Tuy nhiên, để loại bỏ bụi bẩn và giúp trà dễ lên mùi hơn, tráng trà cũng có thể được thực hiện. Tráng trà là quá trình rửa trà bằng nước nóng để làm sạch lá trà và loại bỏ tạp chất. Quá trình này cũng giúp trà hấp thụ độ ẩm từ nước, làm cho lá trà mềm mịn và dễ dàng thẩm thấu hương vị và mùi trà.
Tuy nhiên, đối với những loại bạch trà đặc biệt như bạch trà búp hay bạch trà tiên, việc tráng trà có thể được áp dụng hoặc không. Lý do là để giữ được hương vị đậm đà và những đặc tính riêng của loại trà này. Việc không tráng trà giúp trà giữ nguyên bề mặt trà, không bị rửa mất đi các hợp chất quý giá có trong lá trà.
Hồng trà, trà Shan tuyết, trà móng rồng
Hồng trà, trà Shan tuyết và trà móng rồng là những loại trà đặc biệt và được đánh giá cao trong thế giới trà. Những loại trà này có những đặc điểm riêng biệt và yêu cầu cách pha trà đúng cách để tận hưởng hương vị tuyệt vời của chúng.
Hồng trà là một loại trà phổ biến được sản xuất từ các lá trà được lên men một cách riêng biệt. Lá trà được tráng để đảm bảo chín đều và tăng cường hương vị. Khi pha trà hồng, nước nên có nhiệt độ cao, từ 95 đến 100 độ C, để trà có thể nở đều và tạo ra một tách trà thơm ngon. Nếu sử dụng nước sôi ngay mà không tráng trà, trà sẽ nở không đều, thời gian pha lâu hơn và vị trà sẽ không được tối ưu.
Trà Shan tuyết là một loại trà đặc biệt được trồng ở các vùng núi cao, chủ yếu là ở vùng Yunnan, Trung Quốc. Đặc điểm độc đáo của trà Shan tuyết là lá trà được bảo vệ bởi một lớp bụi trắng như tuyết, giúp bảo vệ lá trà khỏi ánh nắng mặt trời. Khi pha trà Shan tuyết, nước nên có nhiệt độ cao để làm tan bụi trắng và cho phép lá trà chín một cách đồng đều. Việc pha trà này yêu cầu sự kiên nhẫn và tận hưởng quá trình pha trà để đạt được hương vị đặc trưng của trà Shan tuyết.
Trà móng rồng, hay còn được gọi là trà oolong, là một loại trà truyền thống của Trung Quốc. Lá trà oolong có một lớp mạng nhỏ trên bề mặt, tạo ra một màu sắc đặc trưng. Việc pha trà móng rồng đòi hỏi nhiệt độ cao, khoảng 95 đến 100 độ C, để giúp lá trà nở đều và giải phóng hương vị. Nếu không sử dụng nước có nhiệt độ đủ cao, lá trà móng rồng có thể không chín đều và tạo ra một hương vị không tốt.
Pha trà của những loại trà đặc biệt này yêu cầu sự cẩn thận và kiên nhẫn. Nhiệt độ nước và thời gian pha trà đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng lá trà được chín đều và tạo ra một tách trà thơm ngon. Việc tráng trà và sử dụng nước có nhiệt độ cao cũng giúp làm tăng thêm hương vị và mùi thơm của trà. Khi thưởng thức những loại trà này, bạn sẽ cảm nhận được sự khác biệt và sự đặc trưng của từng loại trà.
Những lưu ý khi tráng trà Thái Nguyên
Trong quá trình tráng trà, có một số điều cần nhớ để giúp trà pha ra thơm ngon và không mất đi các hương vị quan trọng. Đầu tiên, nhiệt độ của nước tráng trà cần phải phù hợp với từng loại trà. Nếu nước quá nóng, trà sẽ bị cháy và mất đi hương vị, còn nếu nước quá lạnh thì trà sẽ không được tráng đều. Thông thường, nhiệt độ nước tráng trà nằm trong khoảng từ 70 đến 90 độ C, tùy thuộc vào loại trà.
Thứ hai, thời gian tráng trà cũng cần được điều chỉnh phù hợp với từng loại trà. Có thể mất vài giây đến vài phút để tráng trà đều, tùy thuộc vào loại trà và cách chế biến của nó. Tráng trà quá lâu cũng có thể làm mất đi hương vị và mùi thơm của trà.
Cuối cùng, khi tráng trà cần lưu ý đến chất lượng nước sử dụng. Nước có chứa quá nhiều khoáng chất hoặc các chất khác có thể ảnh hưởng đến hương vị của trà. Vì vậy, nước sử dụng nên là nước lọc hoặc nước khoáng chất lượng tốt.
- Trọng Tín Bàt Tràng
- Địa chỉ: 37 Gầm Cầu, Đồng Xuân, Hoàn Kiếm, HN | 46 Xóm 1 Giang Cao, Bát Tràng, HN
- Hotline: 0982559529
- Zalo: 0982559529
