Sự quan tâm đặc biệt đến ấm tử sa đang ngày càng tăng lên trong cộng đồng yêu trà, và việc hiểu rõ về loại ấm này là một phần quan trọng trong việc thưởng thức trà một cách đúng đắn và sâu sắc hơn. Trong bài viết này, Trọng Tín Bát Tràng sẽ đi vào những vấn đề cốt lõi và thực tế về ấm tử sa, giúp cho mọi người có cái nhìn tổng quan và sử dụng sản phẩm này một cách hiệu quả và hợp lý.

Đầu tiên, cần phải hiểu rằng ấm tử sa là một trong những loại ấm trà truyền thống của Trung Quốc, được làm từ đất sét tử sa, một loại đất sét đặc biệt có chứa khoáng chất và nguyên tố gốc đồng. Đặc điểm nổi bật của ấm tử sa là khả năng thấm hút và giữ nhiệt tốt, giúp cho trà được pha ngon hơn và giữ được hương vị tự nhiên của lá trà.

Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về ấm tử sa và có thể gặp phải một số hiểu sai hoặc ảo tưởng về nó khi mới bắt đầu sử dụng. Ví dụ, một số người có thể nghĩ rằng ấm tử sa chỉ dành cho những người mới bắt đầu thưởng trà, trong khi thực tế, người chuyên nghiệp cũng rất ưa chuộng loại ấm này vì khả năng tạo ra hương vị trà tốt nhất.

Ấm tử sa là gì?

Khi nhắc đến ấm tử sa, chúng ta liên tưởng ngay đến một loại ấm pha trà được làm từ đất sét nung ở nhiệt độ cao mà không được tráng men. Đặc điểm chính của loại đất này là có chứa thạch anh, mica và đặc biệt là chất sắt, tạo nên một vật liệu đặc biệt cho việc làm ấm trà không tráng men, thường được biết đến với tên gọi ấm tử sa. Đất tử sa không nhất thiết phải có màu tím đỏ, mà thường được phân thành ba màu chính: màu vàng sậm (được gọi là màu gan gà), màu đỏ sậm (được gọi là màu da chu) và màu nâu thẫm ngả màu đen (gọi là tử sa), xuất xứ từ vùng Nghi Hưng, Giang Tô, Trung Quốc.

Trong thế giới pha trà, ấm tử sa từ vùng Nghi Hưng không chỉ là một công cụ để pha trà mà còn là một biểu tượng của sự tinh tế, sự hào nhoáng và sự đẳng cấp.

Công dụng thật sự của ấm tử sa

Ngoài việc đất làm ấm, lớp cao khoáng cũng được bổ sung bởi các khoáng chất có trong lá trà và nước. Nước sẽ trở nên mềm và có hương vị ngon hơn. Điều này cho thấy ấm tử sa không chỉ giúp làm mềm nước mà còn tăng cường cung cấp và tích tụ các khoáng chất phù hợp trong mỗi lần pha trà.

Tuy nhiên, tác dụng của ấm tử sa chỉ thực sự hiệu quả với trà lên men, vì khi cho trà vào ấm, trà vẫn tiếp tục lên men và tương tác với các khoáng chất trong đất và nước. Điều này giúp tạo ra các hương vị phong phú và đặc trưng cho trà lên men.

Tuy nhiên, đối với trà xanh, ấm tử sa có thể không có tác dụng tích cực, thậm chí có thể gây ra hiệu ứng phản tác dụng. Điều này là do trà xanh không trải qua quá trình lên men, nên việc tương tác với các khoáng chất trong đất và nước có thể làm biến đổi hương vị của trà xanh một cách không mong muốn.

Những ngộ nhận dễ gặp phải khi tìm hiểu ấm tử sa

Khi tiếp cận với ấm tử sa, có một số ngộ nhận phổ biến mà nhiều người dễ gặp phải. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý để tránh những hiểu lầm không cần thiết:

• Phân biệt giữa ấm pha trà và ấm trang trí: Đất tử sa có khả năng tạo hình rất đa dạng, từ những kiểu ấm trang trí phức tạp đến những ấm pha trà đơn giản. Tuy nhiên, để pha trà hiệu quả, bạn nên chọn những ấm có hình dáng đơn giản, dễ thao tác và có khả năng giữ nhiệt đồng đều. Những kiểu ấm quá phức tạp thường chỉ phù hợp để trưng bày.
• Ấm tử sa không nhất thiết pha trà ngon hơn ấm trà gốm sứ: Việc tác động của các khoáng chất trong ấm tử sa có thể làm tăng hương vị của những loại trà lên men nhưng không phải luôn có hiệu quả tốt với trà xanh. Đối với các loại trà có hương vị tinh tế, việc sử dụng ấm tử sa có thể làm giảm chất lượng của trà.
• Mỗi ấm không nhất thiết chỉ pha một loại trà: Thay vì ràng buộc mỗi ấm chỉ dành riêng cho một loại trà, bạn có thể phân loại chúng theo nhóm trà tương tự như trà xanh, trà lên men,… để tận dụng tốt nhất các loại trà mà bạn sở hữu.
• Sự ưu tiên không nên chỉ tập trung vào ấm: Thay vì đầu tư quá nhiều vào việc chọn lựa ấm, bạn cũng cần quan tâm đến chất lượng nước, trà và kỹ thuật pha trà. Một ấm tử sa tốt có thể là một lựa chọn tuyệt vời nhưng không phải lúc nào cũng là yếu tố quyết định duy nhất.
• Đất tử sa không nhất thiết phải từ vùng Nghi Hưng: Mặc dù Nghi Hưng nổi tiếng với truyền thống làm ấm, nhưng không phải ấm tử sa từ các vùng đất khác không có giá trị. Nhiều nơi khác cũng sản xuất ra những ấm tử sa chất lượng và đáng giá. Điều quan trọng là tìm hiểu về nguồn gốc và chất lượng của sản phẩm trước khi quyết định mua.

Xem thêm:  Ấm tử sa Bát Tràng và những tìm hiểu chung về chất lượng của ấm.

Các yếu tố chọn lựa một ấm trà

Các yếu tố quan trọng khi chọn lựa một ấm trà không chỉ giúp bạn tận hưởng trải nghiệm pha trà tốt nhất mà còn đảm bảo sự thoải mái và tiện lợi trong việc sử dụng hàng ngày. Dưới đây là những điểm cần xem xét:

• Kích thước: Kích thước của ấm trà ảnh hưởng đến khả năng phục vụ và sự tiện lợi khi sử dụng. Thông thường, ấm trà tử sa có nhiều kích thước khác nhau, từ 100ml đến 250ml và có thể còn lớn hơn. Đối với người mới bắt đầu, một ấm trà có dung tích từ 100ml đến 175ml sẽ phù hợp cho việc pha trà cho 2-4 người.
• Dáng ấm: Các dáng ấm khác nhau giúp tối ưu hoá diện tích tiếp xúc giữa lá trà và nước khi pha trà. Dáng ấm cao thường phù hợp với các loại trà như trà xanh, trà ô long, và trà phổ nhĩ, trong khi dáng ấm thấp thường được sử dụng cho các loại trà như hồng trà.
• Nhiệt độ nung: Loại đất nung và nhiệt độ của lửa khi nung đất ảnh hưởng đến đặc tính của ấm trà. Ấm cao lửa thường có thành ấm mỏng và tản nhiệt nhanh, thích hợp cho việc pha trà xanh và trà ô long. Trong khi đó, ấm thấp lửa thường có thành ấm dày và giữ nhiệt tốt, phù hợp cho việc pha trà đen và trà phổ nhĩ. Đất nung cao lửa thường có màu đỏ trầm và có hình dáng đặc biệt, trong khi đất nung thấp lửa thường có màu nguyên bản của đất tự nhiên