Ở thị trường hiện nay, có một sự đa dạng về mẫu mã ấm pha trà, cho phép bạn lựa chọn theo nhu cầu của mình. Tuy nhiên, nếu bạn thực sự đam mê trà và mong muốn trải nghiệm trọn vẹn trà đạo, thì không thể bỏ qua ấm pha trà tử sa. Với những đặc tính tuyệt vời trong việc pha trà, ấm tử sa đã thu hút sự quan tâm của nhiều người trà sành điệu. Hãy cùng Trọng Tín Bát Tràng khám phá bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về ấm tử sa và các dáng ấm tử sa phổ biến nhất hiện nay trong bài viết dưới đây
Ấm trà tử sa là gì?
Ấm trà tử sa là gì? Ấm tử sa là một loại ấm pha trà đặc biệt được chế tạo từ đất sét và nung ở nhiệt độ cao mà không tráng men. Tên gọi “tử sa” xuất phát từ màu sắc chủ yếu của ấm, thường là màu tím nhạt. Đặc điểm nổi bật của ấm tử sa là vẻ đẹp tự nhiên, mộc mạc và độc đáo, mang trong mình một cái gì đó rất thuần túy và gần gũi với thiên nhiên.
Quá trình sản xuất ấm tử sa yêu cầu sự kỹ thuật và tài năng của những nghệ nhân làm ấm. Đất sét, sau khi được chế tạo thành hình dạng của ấm, được đặt trong lò nung ở nhiệt độ rất cao. Quá trình này giúp tạo ra các kết cấu và tính chất đặc biệt cho ấm tử sa. Màu sắc tự nhiên và sự không tráng men cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên vẻ đẹp và giá trị của ấm tử sa.
Ấm tử sa không chỉ là một dụng cụ pha trà tuyệt vời, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật được coi trọng. Những chiếc ấm tử sa đẹp mắt và độc đáo không chỉ làm hài lòng người dùng bằng khả năng pha trà tuyệt hảo, mà còn trở thành một món đồ sưu tập quý giá cho những người yêu trà. Việc thưởng thức trà với ấm tử sa không chỉ là một trải nghiệm hương vị tuyệt vời, mà còn là một niềm vui đặc biệt trong việc tận hưởng nghệ thuật và thẩm mỹ của ấm pha trà này.
Các dáng ấm tử sa phổ biến nhất hiện nay
Dáng ấm Tử Sa Tây Thi
Ấm Tử Sa Tây Thi, còn được biết đến với tên gọi ấm Văn Đán, là một loại ấm trà đặc trưng trong nghệ thuật gốm sứ Trung Quốc. Nó được sáng tạo vào thời kỳ nhà Thanh bởi nghệ nhân nổi tiếng Từ Hữu Tuyền. Chiếc ấm này đã trải qua quá trình cải tiến và phát triển sau đó, với việc thêm vào những đường nét mềm mại và tinh tế, nó đã được gọi là “Tây Thi Nhũ”.
Các dáng ấm Tử Sa Tây Thi được thiết kế để mô phỏng bầu ngực căng tràn của nàng Tây Thi, một nhân vật trong truyền thuyết Trung Hoa. Hình dáng núm nắp giống như nhũ đầu, phần vòi ngắn xinh xinh. Đặc biệt, phần quai ấm có thiết kế độc đáo, thân ấm tròn trông rất bắt mắt.
Chính nhờ vào vẻ đẹp “mỹ miều” và thiết kế tinh tế ấy mà ấm Tử Sa Tây Thi đã trở thành một lựa chọn ưa chuộng trong giới thưởng trà. Khi rót trà vào ấm, dòng nước chảy ra mềm mại và suôn sẻ, tạo nên một cảnh quan đẹp mắt. Sự kết hợp giữa hình dáng độc đáo và tính năng vượt trội đã làm cho ấm Tử Sa Tây Thi trở thành một tác phẩm nghệ thuật đáng trân trọng.
Ngoài vẻ đẹp và chất lượng nghệ thuật, ấm Tử Sa Tây Thi còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Nó đại diện cho sự tôn trọng và tình yêu thương đối với trà, cùng với việc tạo ra một không gian trầm lắng và thư thái khi thưởng trà. Ấm Tử Sa Tây Thi đã trở thành một biểu tượng của truyền thống trà Trung Quốc và sự tinh tế trong nghệ thuật gốm sứ.
Dáng ấm tử sa Đức Trung
Ấm Đức Trung là một trong những dạng ấm tử sa được giới thưởng trà ưa thích, và đặc biệt nổi tiếng với sự tinh tế và đẹp mắt. Được thiết kế theo kiểu chuông, ấm Đức Trung có hình dáng tôn nghiêm và cấu trúc cân đối. Mặc dù bề ngoài của nó trông khá mộc mạc và đơn giản, nhưng bên trong lại ẩn chứa những kỹ năng chế tác đỉnh cao của nghệ thuật sản xuất ấm tử sa truyền thống.
Trong số các nghệ nhân làm ấm Đức Trung, Thiệu Đại Hạnh là một trong những cái tên nổi tiếng nhất. Ông đã tạo ra những chiếc ấm độc đáo với hình dáng trơn và mượt mà. Các họa tiết trên bề mặt ấm được cường điệu, tạo nên một cấu trúc hài hòa và mỹ thuật. Đặc biệt, những chiếc ấm này thường được làm bằng chu sa nhuận sắc, tạo nên sự rạng rỡ và sắc sảo.
Chế tác một chiếc ấm Đức Trung đòi hỏi sự khéo léo và kiên nhẫn. Quá trình tạo hình và định hình phải được thực hiện một cách tỉ mỉ để đảm bảo cấu trúc cân đối của ấm. Nghệ nhân cần phải có khả năng thổi bọt và ép nhấn đúng vị trí để tạo ra âm thanh vang dội khi trà được đổ vào. Đồng thời, việc tạo ra một lỗ thông hơi hoàn hảo để kiểm soát lượng hơi nước và duy trì hương vị trà cũng là một yếu tố quan trọng.
Dáng ấm tử sa Chuyết Chỉ
Trong truyền thống trà đạo Trung Quốc, ấm tử sa chuyết chỉ được coi là một trong những biểu tượng không thể thiếu. Dáng vẻ đơn giản và tinh tế của nó đã gợi lên sự tôn trọng và tinh thần thanh tịnh của nghệ thuật trà.
Ấm tử sa chuyết chỉ được tạo hình đơn giản, không quá cầu kỳ như nhiều mẫu ấm khác. Nó bao gồm nhiều hình cầu và bán cầu được xếp chồng và đan xen lẫn nhau, tạo nên một hình dạng độc đáo và đẹp mắt. Đặc điểm này đã mang đến cho nó cái tên “chuyết chỉ” trong tiếng Hoa, có nghĩa là “trùng trùng điệp điệp”. Nhìn vào ấm chuyết chỉ, người ta có thể liên tưởng đến những dòng nước trà lặng lẽ tràn đầy trong ấm, tạo ra âm thanh nhẹ nhàng và êm dịu giống như tiếng nước chảy.
Ấm tử sa chuyết chỉ không chỉ thu hút bởi vẻ ngoài độc đáo, mà còn bởi chức năng tuyệt vời của nó trong việc thưởng trà. Chiếc ấm này được thiết kế để tạo ra một môi trường lý tưởng để trà phát triển. Với chất liệu tử sa, nước trà trong ấm có thể được duy trì trong veo, đậm vị và lưu giữ mùi hương thoang thoảng của lá trà xanh. Qua từng lần trà được đổ ra, ấm tử sa chuyết chỉ sẽ ngày càng thêm đẹp và thấm nhuần hương vị của trà.
Dáng ấm tử sa Thạch Biều
Dòng ấm Thạch Biều ra đời vào thời Bắc Tống nhờ sự sáng tạo của nhà nghệ nhân Tô Đông Pha. Ban đầu, chiếc ấm này mang tên là Thạch Điều. Theo tiếng Trung, từ “Điều” có nghĩa là đồ vật có vòi và quai xách được treo để đun nước pha trà. Tô Thức, một nghệ nhân khác, đã tạo ra những chiếc ấm “Điều” đầu tiên bằng gốm để thay thế cho ấm kim loại. Tô Đông Pha sau đó phát hiện ra rằng những chiếc ấm này pha trà rất ngon, và anh đã sử dụng đất tử sa để mô phỏng lại chúng.
Vào thời gian sau đó, ấm Thạch Điều đã trải qua nhiều biến đổi lớn khi đến tay hai nghệ nhân Trần Mạnh San và Dương Bành Niên. Thân ấm được thiết kế theo cấu trúc của một tòa tháp kim tự tháp, với phần thân trên nhỏ và phần thân dưới hình dạng phình ra và có ba chân trụ vững vàng, trọng tâm hướng xuống. Vòi ấm thẳng và ngắn, hướng lên giống như một chiếc đầu rồng. Khi sử dụng ấm để rót trà, dòng nước chảy mạnh và tuôn như một con suối.
Cố Cảnh Chu là một người rất yêu thích ấm Thạch Điều. Ông đã trích dẫn một câu nói của người xưa để thể hiện tình cảm đó: “Nhược thủy tam thiên duy ẩm nhất biều” (Nước yếu ba nơi, chỉ có ấm một biều). Từ “biều” trong câu trích dẫn đó dần trở nên phổ biến trong dân gian. Chính vì vậy, cho đến ngày nay, người ta thường gọi ấm này với cái tên “ấm Thạch Biều”.
Dáng ấm tử sa Mỹ Nhân Kiên
Ấm tử sa mỹ nhân kiên là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế, vừa đẹp mắt vừa gợi cảm, khiến người ta không thể rời mắt khỏi nó. Khi nghe đến cái tên này, ta có thể tưởng tượng được hình dáng của nó. Đúng như những gì tên gọi đề cập, ấm tử sa mỹ nhân kiên mang trong mình sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp thanh thoát của một thiếu nữ xuân thì và vẻ trang nghiêm, quý phái đầy mê hoặc.
Chiếc ấm này được tạo nên bởi các đường nét uyển chuyển, mềm mại, tạo nên một sự điệu đà tinh tế. Điểm đặc biệt nằm ở vị trí tiếp giáp giữa nắp và thân ấm, nơi không có gờ. Điều này tạo nên một cảm giác liền mạch hoàn hảo khi vuốt nhẹ từ phần nắp xuống phía dưới thân. Sự mượt mà, liền mạch này khiến ta cảm thấy như chiếc ấm được đúc ra từ một khối đồng nhất, không có bất kỳ gợn sóng nào. Việc tạo ra những chiếc ấm tử sa mỹ nhân kiên này đòi hỏi sự khéo léo và tài nghệ của những nghệ nhân kiên trì trong nghề.
Không chỉ sở hữu vẻ đẹp hoàn mỹ, ấm tử sa mỹ nhân kiên còn đòi hỏi kỹ thuật chế tác tinh tế. Những nghệ nhân phải tạo ra từng chi tiết một với độ chính xác cao, đảm bảo tính tương đồng với vẻ đẹp mà nó mang lại. Qua từng đường cong, từng nét vẽ, những chiếc ấm tử sa mỹ nhân kiên trở thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và nổi tiếng. Sự kết hợp giữa nét đẹp và kỹ thuật đã tạo nên một trong những mẫu ấm tử sa nổi tiếng nhất trong lịch sử.
Ấm Báo Xuân
Ấm Báo Xuân
Vào thời xa xưa, khi đến những ngày lập xuân, một số người sẽ thường hóa trang thành các viên quan xuân đi khắp phố. Họ hô vang: “Xuân đến rồi, xuân đến rồi”. Lấy cảm hứng từ hình ảnh này, các nghệ nhân xưa đã bắt đầu chế tác ra ấm báo xuân.
Phần nắp, vòi và quai của ấm đều có dạng cành cây, tượng trưng cho sự tươi mới và sự sinh sôi của mùa xuân. Thân ấm tròn, thể hiện sự hoàn mỹ và hài hòa. Phần bầu đáy thon làm tôn thêm vẻ diễm lệ, tinh tế của ấm.
Tuy nhiên, điểm nổi bật nhất chính là phần vòi ấm hướng lên đầy ngạo nghễ. Vòi ấm tượng trưng cho sức xuân căng tràn và ý chí ngoan cường không chịu khuất phục. Nó thể hiện sự phấn khởi và mong muốn tiến lên phía trước, mang trong mình ý nghĩa về sự trỗi dậy và phát triển trong cuộc sống.
Ngày nay, chúng ta thường gặp hai biến thể phổ biến của ấm báo xuân là ấm tử sa Báo Xuân Mai và ấm tử sa Báo Xuân Đào. Ấm tử sa Báo Xuân Mai thường được làm từ gốm sứ và được trang trí với hoa mai, biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn. Trong khi đó, ấm tử sa Báo Xuân Đào thường được làm từ gốm sứ và trang trí với hoa đào, tượng trưng cho sự phồn thịnh và tình yêu đất nước.
Ấm tử sa Tư Đình
Trong lịch sử ấm tử sa, những chiếc ấm Tử Sa Tư Đình là những tác phẩm đặc biệt, mang đậm tính nghệ thuật và được đánh giá là kinh điển. Ban đầu, những chiếc ấm này có phần miệng ấm và vòi nhỏ gọn. Tên của nghệ nhân chế tác thường được khắc trên viền nắp hoặc đáy ấm. Tuy nhiên, sau này, người ta sử dụng triện để đóng dấu tên ở đáy ấm.
Phần vòi ấm được thiết kế cách xa phần thân trên, thường là một lỗ không có lưới lọc. Điều này giúp tạo ra sự thoáng khí khi rót trà từ ấm. Ngoài ra, hình dạng của ấm Tử Sa Tư Đình thường được thiết kế phình to bên dưới, tạo nên một thể thống nhất và độc đáo.
Những chiếc ấm Tử Sa Tư Đình được xem là những kiệt tác trong lịch sử ấm tử sa. Chúng không chỉ có giá trị về mặt nghệ thuật mà còn mang trong mình một phần của sự kỷ niệm và truyền thống. Nhìn vào những chi tiết tỉ mỉ và sự hoàn thiện của từng sản phẩm, ta có thể hiểu rằng nghệ nhân đã dành nhiều tâm huyết và tình yêu đối với nghề để tạo ra những tác phẩm độc đáo này.
Với dáng ấm phình to bên dưới và thiết kế vòi độc đáo, những chiếc ấm Tử Sa Tư Đình không chỉ đẹp mắt mà còn có khả năng giữ nhiệt tốt. Điều này rất quan trọng trong việc pha trà, giúp duy trì nhiệt độ và hương vị tốt nhất cho trà. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi những chiếc ấm Tử Sa Tư Đình trở thành một trong những dáng ấm tử sa kinh điển và vẫn tồn tại trong suốt quá trình phát triển của nghệ thuật ấm tử sa.
Ấm tử sa Thủy Bình
Trong thời kỳ nhà Minh, Đại Minh, trà trở thành một mặt hàng phổ biến và rất được ưa chuộng. Với sự thịnh hành của phẩm trà, các loại ấm nhỏ được sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, việc sản xuất ấm thủy bình chỉ đạt được ở một trình độ kĩ thuật nhất định.
Đồng thời, tại Phúc Kiến Quảng Đông, một phong tục uống trà đặc biệt cũng đang rất thịnh hành. Đó là “Công Phu Trà”, trong đó khi pha trà, người ta bỏ rất nhiều lá trà vào bên trong ấm và chỉ dùng nước sôi để pha trà. Tuy nhiên, việc này cũng gây ra một số vấn đề.
Vì lá trà nở trong quá trình pha trà, vòi ấm dễ bị nghẹn, khiến nước trà không chảy ra được. Để giải quyết vấn đề này, người ta đặt ấm vào trong một cái tô lớn và sử dụng nước sôi tôi lên ấm. Khi tô gần đầy, ấm trà sẽ nổi lên trên mặt nước nóng. Khi đó, nước trà mới có thể được rót ra. Để làm được điều này, kĩ thuật làm ấm phải rất tinh xảo, cần sử dụng nguyên liệu đất phù hợp để làm quai và vòi ấm với trọng lượng và kích thước tương ứng.
Hình ảnh ấm trà nổi lềnh bềnh trên mặt nước mà không bị nghiêng ngã đã trở thành cách gọi cho ấm trà Thủy Bình. Ấm Thủy Bình được xem là biểu tượng tiêu biểu nhất của thời kỳ cổ xưa, và không thể không nhắc đến ấm Thủy Bình của Huệ Mạnh Thần.
Ấm tử sa Long Đán
Ấm Long Đán, hay còn được dịch nghĩa là “Trứng Rồng”, là một trong những dáng ấm tử sa kinh điển và được nhiều người chơi ấm yêu thích. Tên gọi này xuất phát từ cách tạo hình của ấm, được lấy cảm hứng từ hình dáng quả trứng. Ngoài ra, ấm Long Đán còn có những đặc điểm nổi bật khác, bao gồm phần vòi ngắn rót thẳng quai ấm ngược, rất giống với dáng ấm Tây Thi.
Nguyên bản của tên gọi “Ấm Long Đán” có thể được truyền bá từ một đoạn trong thi kinh “Tì Hưu xuất thế”, trong đó có ghi chú về Tì Hưu – thái tử của rồng. Tì Hưu được miêu tả như là thái tử rồng từ trong trứng rồng nở ra. Trong dân gian, Tì Hưu còn được coi là một biểu tượng phong thủy mang ý nghĩa tốt. Có câu tục ngữ nói: “Nhà có Tì Hưu vạn sự đều tốt”, thể hiện ý muốn mang lại sự viên mãn và thịnh vượng cho gia đình. Trong văn hóa đông phương, rồng thường được coi là một trong những hình ảnh cao quý nhất, tượng trưng cho sự tốt đẹp và may mắn.
Việc đặt tên gọi “Ấm Long Đán” cho dáng ấm được lấy cảm hứng từ trứng rồng mang ý nghĩa của sự viên mãn và cát tường. Sự kết hợp giữa hình dáng độc đáo và ý nghĩa phong thủy đã làm cho ấm Long Đán trở thành một trong những lựa chọn phổ biến cho người chơi ấm. Với vẻ ngoài đẹp mắt và ý nghĩa tích cực, ấm Long Đán không chỉ là một vật phẩm trang trí tuyệt vời mà còn mang đến may mắn và tài lộc cho người sử dụng.
Ấm tử sa biển phúc
Ấm tử sa biển phúc là một dạng ấm trà đặc trưng của nền văn hóa trà Nhật Bản. Được biết đến với tên gọi “Bụng phẳng” hoặc “Bụng trống”, ấm tử sa biển phúc là một trong những loại ấm được người Nhật yêu thích bởi vì những đặc điểm độc đáo và tinh tế của nó.
Một trong những ưu điểm nổi bật của ấm tử sa biển phúc là bụng ấm có kích thước lớn và thành mỏng. Điều này giúp việc tháo trà trở nên dễ dàng và thuận tiện. Ngoài ra, miệng ấm rộng cũng tạo điều kiện tốt để trà được pha trộn và kết hợp với nước nhanh chóng và hiệu quả. Điều này rất quan trọng trong việc pha các loại trà lục của Nhật Bản, nơi sự chính xác và tinh tế trong từng quy trình rất được coi trọng.
Thêm vào đó, ấm tử sa biển phúc còn được yêu thích vì dòng nước mà nó tạo ra. Dòng nước từ ấm tử sa biển phúc có hình dạng dài và tròn như một sợi dây, tạo ra một luồng nước ổn định và êm dịu khi đổ vào tách trà. Điều này giúp bảo đảm trà được pha đều và mang lại hương vị tốt nhất cho trà. Tổng thể, ấm tử sa biển phúc có hình dáng đối xứng, mạnh mẽ và cân bằng, tạo ra một sự hài hòa đẹp mắt.
Nếu nhìn từ trên xuống, ta có thể thấy những đường gợn sóng đồng tâm trên núm, đường tròn của nắp, viền miệng và thân ấm. Đây là một chi tiết thiết kế tinh tế và đẹp mắt, tạo nên sự cuốn hút đối với người nhìn. Ấm tử sa biển phúc thực sự là một dáng ấm kinh điển trong nghệ thuật trà Nhật Bản, được trân trọng và ưa chuộng từ lâu.
Ấm tử sa Đường Vũ
Xuất phát từ triều đại nhà Đường, ấm Đường Vũ là một sản phẩm truyền thống có tay cầm do Lục Vũ sáng tạo ra. Tên gọi “Đường Vũ” bắt nguồn từ hai thành phần chính: “Đường” đề cập đến triều đại nhà Đường, trong khi “Vũ” đề cập đến tay cầm do Lục Vũ tạo ra. Ấm Đường Vũ được thiết kế phù hợp với yêu cầu uống trà của người xưa, khi đó trà bánh và trà nén là những loại trà phổ biến.
Quá trình nấu trà trong ấm Đường Vũ bắt đầu bằng việc nghiền nhỏ trà và đặt vào bên trong ấm. Sau đó, ấm được đun sôi trên bếp than, một phương pháp gọi là “nấu trà”. Vì vậy, để dễ dàng cầm ấm trên bếp mà không bị bỏng, ấm được thiết kế với một chiếc tay cầm dài. Tay cầm của ấm Đường Vũ có hình dạng giống cánh chim, tạo nên một vẻ đẹp tinh tế. Tổng thể của ấm Đường Vũ đơn giản nhưng mang trong nó một vẻ đẹp cổ kính, tượng trưng cho lịch sử và truyền thống của nó.
Hiện nay, các dáng ấm tử sa đang được ưa chuộng nhất có thể mang lại những gợi ý hữu ích cho những người quan tâm. Để mua các sản phẩm ấm tử sa chất lượng, bạn có thể truy cập vào trang web trongtinbattrang.com
- Trọng Tín Bàt Tràng
- Địa chỉ: 37 Gầm Cầu, Đồng Xuân, Hoàn Kiếm, HN | 46 Xóm 1 Giang Cao, Bát Tràng, HN
- Hotline: 0982559529
- Zalo: 0982559529
