TRÀ ĐẠO VÀ QUAN HỆ VỚI NHO GIÁO, PHẬT GIÁO, ĐẠO GIÁO

Trà Đạo giáo Trung Quốc và trà Phật giáo Trung Quốc được biết đến là hai loại trà tôn giáo nổi tiếng của Trung Quốc. Trà của Phật giáo có Thiền và trà của Đạo giáo có lý thuyết về trà. Văn hóa trà của Trung Quốc có một nền tảng văn hóa tôn giáo sâu sắc. Có thể nói, không có nền tảng này, trà không thể hình thành văn hóa. Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo đã tác động như thế nào đến văn hóa trà và làm cho văn hóa trà của Trung Quốc hình thành nên một bầu không khí hoành tráng.

Theo quan điểm lịch sử, mối quan hệ giữa Đạo giáo và văn hóa trà ít được nói đến nhất, nhưng lại là xa xôi và sâu sắc nhất. Quan điểm của Đạo giáo về tự nhiên luôn là cội nguồn của đời sống tinh thần và quan niệm của người Trung Hoa. Cái gọi là “tự nhiên” trong Đạo giáo dùng để chỉ tự bản chất, và Đạo là tự như vậy và tự nhiên. Ta ở khắp mọi nơi, và trà đạo chỉ là một phần của Đại lộ “tự nhiên”. Bản chất tự nhiên của trà quyết định rằng con người phải truyền vào cả quá trình khám phá, sử dụng và thưởng thức trà từ những ý tưởng trên.

Các tín đồ của Lão tử và Zhuangzi muốn tìm kiếm sự bất tử từ cách thức của tự nhiên. Chính về điểm này, văn hóa trà có sự kết hợp sơ khai với Đạo giáo. Không có gì ngạc nhiên khi bảy bát trà của Yuchuanzi khiến anh ta “bay đi theo làn gió” và biến thành người bất tử nhờ sức mạnh của trà. Câu chuyện bảy chương trong cuốn sách <Trà cổ điển> trích từ câu chuyện về những điều kỳ diệu cho thấy Luc Vũ tin tưởng sâu sắc vào mối quan hệ giữa đạo sĩ và trà. Vì vậy, từ góc độ sự kiện lịch sử và tư tưởng, nó cho thấy rằng mối quan hệ giữa Đạo giáo và văn hóa trà là xa nhất. Ý tưởng về “bản chất” dẫn đến ý chí thờ ơ của Đạo giáo, không tìm kiếm danh vọng và sự giàu có, điều này rất phù hợp với bản chất của trà, vốn tạo nên bản chất của văn hóa trà. “Ẩn dật” của Đạo giáo được phát triển từ tư tưởng của Lão Tử và Zhuangzi về sự trống rỗng, yên tĩnh và thuận theo tự nhiên, về bản chất có liên quan đến văn hóa trà. Sự tách biệt thúc đẩy sự phát triển của các hoạt động trà, và cả hai bổ sung cho nhau.

Triều đại nhà Hán và nhà Đường là một thời đại đầy cuồng tín theo đuổi sự bất tử. Có thể hình dung rằng sinh hoạt của người thưởng trà và sự trỗi dậy của văn hóa trà đều nằm trong xu hướng này. Những người bất tử hạnh phúc trở thành hình ảnh lý tưởng, và cõi thần tiên là thiên đường trong mơ. Không ngạc nhiên khi nhiều học giả nói rằng quan niệm của Đạo giáo phản ánh đầy đủ tính cách hiện thực của đất nước Trung Quốc. Bởi vì lý tưởng này không tìm kiếm thế giới bên kia trong sương mù, cũng không tái hiện trong quá khứ mù sương, mà là thông qua nỗ lực tu luyện của bản thân, cứu lấy thân thể, đổi thành bất tử. Thông qua sự tiếp tục của thế giới này, để đạt được một sự tồn tại vĩnh cửu không chỉ là khao khát tinh thần, mà còn là sự thực hành. Từ quan điểm này, không có gì ngạc nhiên khi trà đã trở thành một loại thuốc chữa bách bệnh để trường sinh bất tử. Chính ở điểm này, văn hóa trà có sự kết hợp sơ khai với Đạo giáo. Đạo giáo theo đuổi thế giới của những người bất tử với một thái độ yên tĩnh và tự nhiên, và trà có thể làm cho con người nhẹ nhàng và trở thành bất tử. Do đó, hầu hết các đền thờ Đạo giáo đều sản xuất và sử dụng “trà Đạo giáo” của riêng mình và nhận ra tư tưởng tự nhiên của việc làm của chính họ. Loại hình tư tưởng trà đạo sáng tạo và nguyên bản này có một đóng góp không thể xóa nhòa trong văn hóa trà.

Mối quan hệ nội tại giữa trà và ẩn dật được hình thành một cách tự nhiên cả trên thực tế và lý thuyết. Có một mối quan hệ trực tiếp và nội tại giữa tư tưởng của Lão Tử và Zhuangzi về sự trống rỗng, yên tĩnh, thuận theo tự nhiên và tư tưởng ẩn dật sau này của ông. Bản thân Zhuangzi có ý tưởng sống ẩn dật, đầy lòng trung thành và ý chí tự lập. Trong Đạo giáo sau này, ẩn dật tự nó là cách sống tự nhiên nhất. Đặc biệt sau sự trỗi dậy của văn hóa trà thời nhà Đường, sự thay đổi hành vi ẩn dật và uống trà trên quy mô lớn về cơ bản là đồng bộ. Việc phổ biến và mở rộng phạm vi đối tượng ẩn dật phải có quan hệ nội tại với việc phổ biến và nâng cao thú uống trà. Nếu chúng ta nói rằng trà ngon trong cuộc sống ẩn dật chủ yếu là để chăm sóc bản thân, mặc dù nó đã góp phần vào sự gia tăng và phổ biến của việc uống trà, bởi vì họ muốn tránh xa cuộc sống xã hội và chỉ muốn tận hưởng sở thích uống trà tự nhiên, việc uống trà trở nên đơn lẻ là điều không thể tránh khỏi.

Trong hơn 1000 năm kể từ thời nhà Đường, trà và khí chất ẩn sĩ của Đạo gia đã thực sự bổ sung cho nhau, ẩn sĩ và Nho giáo, Phật giáo cũng có nguồn gốc lịch sử sâu xa, nhưng với trà cũng có mối quan hệ mật thiết. Hermit có rất nhiều tên nhân học cho trà, chẳng hạn như “quý ông”, “đứa trẻ”, “người bạn tinh tế”, “bậc thầy cay đắng”, “người rửa thần tài”, v.v. Hơn nữa, người ta thường đặt tên cho nghiên cứu sau trà, “phòng trà”, “chùa mộng trà”, “chùa khói trà”… “ẩn sĩ trà” sống ẩn dật vì trà, xuất hiện khái niệm “trà hermit ”đã tích hợp trà và ẩn sĩ. Chỉ cần những người làm quan, văn có tinh thần siêu việt vào cuộc thì họ sẽ trở thành một lực lượng to lớn trong đời sống xã hội. Họ cũng có thể uống trà với tâm trạng thích nghi và tự nhiên, tham gia vào đời sống xã hội, để việc uống trà dựa trên thực tế và xa hơn thực tế, để việc thưởng thức trà nghệ thuật trở thành cảm giác chung của nhiều người hơn. Tuy nhiên, cho dù họ là “ẩn sĩ nhỏ” hay “ẩn sĩ trung lưu” hay “ẩn sĩ lớn”, như một tổng thể ẩn sĩ, họ không chỉ là cơ quan chính của nghệ thuật thưởng thức trà, mà còn vì nhu cầu tinh thần không ngừng được nâng cao này, họ tiếp tục yêu cầu trà và trà phải trở nên tinh vi và hoàn thiện hơn, điều này nhất định sẽ thúc đẩy sự phát triển của trà và trà và đưa văn hoá trà nói chung đi lên.

Sự hòa quyện giữa văn hóa Thiền và văn hóa trà, trà và Thiền là hai loại văn hóa, trong lịch sử phát triển lâu đời của chúng, tiếp xúc và ngấm dần vào nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, và cuối cùng hình thành một loại hình văn hóa mới, đó là văn hóa trà Thiền. Zen 禅 là một trạng thái của tâm trí, trà là một chồi tinh thần của vật chất, sự hợp nhất là sự giao tiếp giữa trái tim và trà, trái tim và trái tim. Trà thiền 禅 茶 cũng là loại trà do các nhà sư trồng, hái và uống trong các ngôi chùa. Nó chủ yếu được dùng để cúng Phật, chiêu đãi, tự uống, làm quà, v.v … Khi pha trà, người ta nên ở trong trạng thái chánh niệm và tĩnh lặng, và tập trung vào nó để trà có được màu sắc, hương thơm và vị ngon. . Ngoài ra, thái độ uống trà trong lặng lẽ cũng tương tự như thiền. Các ngôi chùa Thiền không chỉ có kỹ thuật trồng và làm bánh độc đáo mà còn rất chú trọng đến việc uống trà. Trong chùa có một “phòng trà”, là nơi để các thiền sư tranh luận về đạo Phật, chiêu đãi ân nhân và thưởng thức trà thơm. “Trống trà” trong Pháp đường là trống mà các nhà sư được triệu tập để uống trà. Ngoài ra, chùa còn đặt một “trà trưởng” chuyên trách việc đun nước, đun trà và dâng trà cho khách. Và ở phía trước của ngôi đền đã cử một số “nhà sư phục vụ trà”, dâng trà. Trà trong chùa, được gọi là “trà chùa”, có ba công dụng chung: để lễ Phật, hiếu khách và thờ tự…

Ý tưởng cốt lõi của văn hóa trà nên được quy cho Nho giáo. Cốt lõi này là tư tưởng “Trung lập hóa” dựa trên đạo đức. Các nhà Nho nhấn mạnh rằng “trà là con đường để tu hành”, tức là con đường “trà là con đường để ích cho lòng nhân từ”. Vì vậy, loại hình văn hóa trà này trước hết chú ý đến tư tưởng nhân cách “thanh tao bằng trà”. Người thưởng trà theo đạo Khổng lấy cảm hứng từ bản chất trà “thanh khiết không thể ô nhiễm” và áp dụng nó vào tư tưởng nhân cách, vốn là trí tuệ của họ. Bởi vì họ cho rằng uống trà có thể tự soi xét lại bản thân và đánh giá bản thân, và chỉ có nhìn lại bản thân một cách tỉnh táo thì họ mới có thể đối xử chính xác với người khác. Vì vậy, “thể hiện sự tôn trọng với trà” đã trở thành sự liên tục hợp lý của “sự thanh lịch có thể đạt được bằng trà”. Điều này cho thấy, văn hóa trà đạo của Nho gia thể hiện một loại thái độ đối với cuộc sống, điểm cơ bản là bắt đầu từ chính mình, chỗ đứng là “nhân từ”, mục đích cuối cùng là biến thiên hạ thành tập quán. Do đó, lĩnh vực “trung hòa” luôn chạy qua nó. Đây là hiện thân của một hệ thống tư tưởng rộng lớn và sâu sắc, mà cội nguồn sâu xa của nó vẫn mang nội hàm đạo đức tôn giáo.