Nhiều người đặt câu hỏi liệu có trà đạo ở Việt Nam? Nghệ thuật uống trà của người Việt có gì độc đáo? Để trả lời câu hỏi này, Trọng Tín Bát Tràng sẽ mách nhỏ cho bạn một số mẹo để bạn đánh dấu những tài liệu hay về văn hóa thưởng trà của người Việt và nghệ thuật pha và uống trà.

Văn hóa uống trà của người Việt Nam

Văn hoá uống trà của người Việt có khởi nguồn từ đâu

Văn hóa uống trà của người Việt có thể nói đã có từ rất lâu đời, không thể xác minh được nét văn hóa này bắt nguồn từ khi nào, nhưng từ những câu chuyện cổ tích xa xưa, chúng ta đã thấy sự xuất hiện của hình ảnh chiếc ấm trà. Hiện búp chè vẫn được hái từ những cây chè chất lượng cao ở các vùng núi cao như Nghĩa Lộ (Yên Bái), Pà Cò (Hòa Bình), Tà Xùa (Shan Luo), Cao Bồ (Hè Giang). Kéo dài chừng 600 năm.

Nghĩa Lộ (Yên Bái)

Nghĩa Lộ là một thị xã thuộc huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, Việt Nam. Thị xã nằm ở vùng đất trung du và là nơi giao lưu của ba tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và Thanh Hóa. Nghĩa Lộ có diện tích khoảng 74,57 km² và dân số khoảng 30.000 người.

Nghĩa Lộ có nền kinh tế chủ yếu dựa trên nông nghiệp, sản xuất gỗ và một số ngành công nghiệp nhẹ. Ngoài ra, thị xã còn có một số điểm du lịch thu hút khách du lịch như đền thờ Đức Bà, chùa Diệu Ngọc, hang Sắt, hồ Khe Tre…

Nghĩa Lộ còn nổi tiếng với trường THPT Nghĩa Lộ, một trong những trường trung học phổ thông nổi tiếng nhất tại Nghệ An, với hơn 50 năm lịch sử và nhiều thế hệ học sinh đã tốt nghiệp và đóng góp cho đất nước.

Về văn hóa, Nghĩa Lộ cũng có nhiều di sản văn hóa, truyền thống đặc sắc, đặc biệt là văn hóa dân gian và nghệ thuật dân gian như cải lương, ca trù, hát xoan, hát chầu văn…

Tuy nhiên, Nghĩa Lộ cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức về phát triển kinh tế, hạ tầng, giáo dục và y tế. Các chính quyền địa phương đang nỗ lực để phát triển thị xã, nâng cao chất lượng đời sống của người dân và duy trì và phát huy các giá trị văn hóa, truyền thống đặc sắc của địa phương.

Pà Cò (Hòa Bình)

Pà Cò là một huyện nằm ở phía tây bắc tỉnh Hòa Bình, Việt Nam. Với vị trí địa lý ưu thế, Pà Cò có những tiềm năng phát triển về du lịch, nông nghiệp và lâm nghiệp.

Về địa lý, Pà Cò có diện tích gần 1.000 km², có địa hình đa dạng với những khe suối, thác nước và đồi núi cheo leo. Với độ cao trung bình từ 500 đến 1.000 mét so với mực nước biển, khí hậu mát mẻ và ôn đới quanh năm, Pà Cò có điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây lâu năm và nuôi trồng thủy sản.

Ngoài ra, Pà Cò còn được biết đến như một điểm đến du lịch nổi tiếng với nhiều danh lam thắng cảnh đẹp như thác Tiên, hang Tiên, hang Tú Lệ, hang Động Vàng, vườn quốc gia Pu Luông. Đặc biệt, vườn quốc gia Pu Luông với hệ sinh thái đa dạng, phong cảnh hữu tình, được bảo tồn rất tốt, đã được UNESCO công nhận là Khu di sản thiên nhiên thế giới.

Về nền kinh tế, Pà Cò có nền kinh tế chủ yếu dựa trên nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa, mía và nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra, Pà Cò cũng có nhiều tiềm năng trong ngành công nghiệp lâm nghiệp, với một diện tích rộng lớn đất rừng tự nhiên cùng với những chính sách hỗ trợ của chính quyền địa phương.

Về văn hóa, Pà Cò là nơi sinh sống của các dân tộc thiểu số như Mông, Thái, Tày, Dao, Khơ Mú. Với nét đẹp văn hóa đa dạng và truyền thống đặc sắc, Pà Cò có nhiều lễ hội truyền thống như lễ hội Cơm chay, lễ hội Giao duyên, lễ hội Tào Sưa, lễ hội Đông Bảo…

Tuy nhiên, Pà Cò còn đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc phát triển kinh tế, nâng cao sức sống cho cộng đồng địa phương. Vì vậy, chính quyền địa phương cùng với các tổ chức và cá nhân liên quan đang nỗ lực để giải quyết những vấn đề này.

Một trong những thách thức lớn nhất đối với Pà Cò là vấn đề đất đai và tài nguyên. Đất đai ở Pà Cò đang bị thiếu hụt và mất mát do nhiều nguyên nhân như sự đô thị hóa, lấn chiếm đất đai, phá rừng để làm đất trồng cây, đánh bắt cá không bền vững… Đây là vấn đề cần được giải quyết để bảo vệ tài nguyên đất đai, duy trì nền kinh tế của địa phương và bảo vệ môi trường.

Một vấn đề khác là thiếu hụt nguồn nhân lực và kỹ năng lao động. Pà Cò là một vùng đất có nền kinh tế chủ yếu dựa trên nông nghiệp và lâm nghiệp, tuy nhiên, hầu hết các hộ dân chỉ trồng lúa, không có nhiều kỹ năng để phát triển các ngành kinh tế khác. Điều này làm giảm khả năng cạnh tranh với các vùng khác và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của Pà Cò.

Ngoài ra, việc cải thiện hạ tầng, đặc biệt là giao thông, là một thách thức khác đối với Pà Cò. Hiện tại, đường giao thông và hệ thống điện, nước của Pà Cò còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong mùa mưa bão. Điều này làm giảm khả năng vận chuyển hàng hóa, phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác.

Tuy nhiên, chính quyền địa phương của Pà Cò đã và đang nỗ lực để giải quyết những thách thức này. Đầu tiên, họ đang thúc đẩy các chương trình bảo tồn đất đai và nguồn tài nguyên để bảo vệ môi trường và nền kinh tế của địa phương. Thứ hai, chính quyền địa phương đang đầu tư vào giáo dục và đào tạo để nâng cao trình độ kỹ năng lao động của người dân Pà Cò.

Tuy nhiên, chính quyền địa phương của Pà Cò đã và đang nỗ lực để giải quyết những thách thức này. Đầu tiên, họ đang thúc đẩy các chương trình bảo tồn đất đai và nguồn tài nguyên để bảo vệ môi trường và nền kinh tế của địa phương. Thứ hai, chính quyền địa phương đang đầu tư vào giáo dục và đào tạo để nâng cao trình độ kỹ năng lao động của người dân Pà Cò. Thứ ba, họ đang phát triển hạ t ầng và đường giao thông để cải thiện hạ tầng, đồng thời thu hút các nhà đầu tư đến với địa phương.

Các chương trình giáo dục và đào tạo đang được triển khai tại Pà Cò nhằm nâng cao trình độ kỹ năng của người dân địa phương, giúp họ có thể tìm kiếm các công việc tốt hơn và đóng góp tích cực vào nền kinh tế của địa phương. Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng đang đẩy mạnh chương trình đào tạo ngành du lịch để phát triển ngành kinh tế này. Đây được xem là một ngành kinh tế tiềm năng tại Pà Cò, với cảnh quan thiên nhiên đẹp, văn hóa đa dạng và những hoạt động trải nghiệm độc đáo.

Ngoài ra, đầu tư vào hạ tầng và đường giao thông là một trong những yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế tại Pà Cò. Chính quyền địa phương đã tiến hành đầu tư để cải thiện đường giao thông, đặc biệt là các con đường nông thôn. Điều này giúp người dân Pà Cò dễ dàng hơn trong việc đi lại và vận chuyển hàng hóa, đồng thời thu hút các nhà đầu tư đến với địa phương. Đây là một trong những cách hiệu quả để phát triển nền kinh tế của Pà Cò.

Bên cạnh những nỗ lực để phát triển kinh tế, chính quyền địa phương của Pà Cò cũng đang quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường. Điều này đặc biệt quan trọng với Pà Cò vì địa phương này có diện tích rừng nguyên sinh lớn và nhiều loài động thực vật quý hiếm. Chính quyền địa phương đã áp dụng các biện pháp bảo vệ rừng và quản lý tài nguyên hợp lý để đảm bảo bền vững cho môi trường và nền kinh tế của địa phương.

Cao Bồ (Hà Giang)

Cao Bồ là một địa danh nổi tiếng tại Việt Nam, nằm ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, phía tây bắc Việt Nam. Với độ cao lên tới 3.143m so với mực nước biển, Cao Bồ là đỉnh núi cao nhất của dãy Hoàng Liên Sơn và là điểm cao nhất Việt Nam nằm ở phía Bắc.

Để đến Cao Bồ, du khách có thể di chuyển từ thành phố Lào Cai theo tuyến quốc lộ 4D khoảng 60km về phía Tây. Trên đường đi, du khách sẽ được chiêm ngưỡng các cánh đồng bậc thang xanh mướt, những dòng sông xiết chặt, những thung lũng đầy sắc màu, những con đường uốn lượn trên những dãy núi và đặc biệt là những cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, kỳ vĩ.

Cao Bồ không chỉ nổi tiếng với độ cao và vẻ đẹp của nó mà còn là một trong những nơi du lịch hấp dẫn nhất của Việt Nam với vô số hoạt động du lịch phong phú. Du khách có thể tham gia vào các chuyến leo núi để chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của đỉnh núi và trải nghiệm cảm giác mạnh mẽ khi vượt qua những thử thách của con đường đến đỉnh. Ngoài ra, các hoạt động khác như trekking, đi bộ đường dài, trượt tuyết, leo núi, cắm trại, câu cá, tắm suối cũng được đón nhận nhiều tại đây.

Ngoài ra, khi đến Cao Bồ, du khách cũng có thể ghé thăm các bản làng của đồng bào các dân tộc miền núi, tìm hiểu về nền văn hóa đa dạng của địa phương. Những làng bản ở đây vẫn giữ được những nét đặc trưng riêng của mình, từ cách ăn mặc, cách ăn uống, cho đến những phong tục tập quán đặc sắc.

Ngoài những hoạt động du lịch và tìm hiểu văn hóa, Cao Bồ còn là nơi trồng trọt và sản xuất rau củ quý hiếm, là nguồn cung cấp thực phẩm quan trọng cho các địa phương lân cận. Các loại rau củ được trồng tại đây thường có hương vị độc đáo và chất lượng cao, được xem là thực phẩm dinh dưỡng tốt cho sức khỏe.

Rau mồng tơi là một trong những loại rau quý hiếm được trồng tại Cao Bồ. Rau mồng tơi có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều vitamin và khoáng chất, rất tốt cho sức khỏe. Thịt mồng tơi được dùng để nấu canh, luộc chấm với nước mắm, hay trộn với các loại rau khác để tạo thành món salad ngon và bổ dưỡng.

Ngoài ra, Cao Bồ cũng nổi tiếng với loại rau củ cải ngựa. Cải ngựa là một loại rau quý hiếm, có giá trị dinh dưỡng cao và vị ngon đặc biệt. Cải ngựa được dùng để nấu các món ăn truyền thống của người dân địa phương như món canh chua cải ngựa, món cải ngựa xào tỏi hay món cải ngựa nấu thịt.

Ngoài ra, Cao Bồ còn có nhiều loại rau củ khác như khoai tây, cà rốt, củ cải trắng, củ cải đỏ, đậu hà lan,… được trồng và sản xuất tại đây. Tất cả những loại rau củ này đều được trồng theo phương pháp hữu cơ, không sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học, đảm bảo sức khỏe cho người sử dụng.

Tổng quan về Cao Bồ, nơi đây không chỉ là một điểm du lịch hấp dẫn với những cảnh quan đẹp và những hoạt động thú vị, mà còn là một địa danh có giá trị kinh tế và văn hóa đặc biệt của Việt Nam.

Những vùng trà nổi tiếng của Việt Nam

Đất nước Việt Nam xinh đẹp được thiên nhiên ưu đãi, với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu vùng đồi núi để trồng được những cây chè tươi ngon.

Tây Bắc

Tây Bắc được ví như cái nôi của chè ngon Việt Nam. Nằm trên một ngọn núi cao với mùa mát mẻ, hàng trăm ngàn cây trà xanh tươi được trồng hàng năm và những búp trà sản xuất có hương vị độc đáo.

Thái Nguyên

Được coi là vùng nông nghiệp lớn nhất miền Bắc, nơi đây nổi tiếng với những đồi chè Tân Cương sản xuất ra loại chè đậu đỏ thượng hạng, một loại chè lá nhỏ, sợi chè uốn cong như móc câu, vị cay nồng.

 

Bảo Lộc (Lâm Đồng)

Đất đỏ bazan màu mỡ, khí hậu ôn đới mát mẻ quanh năm là điều kiện thuận lợi để cây chè nơi đây phát triển tốt. Được coi là “thủ phủ trà” của Việt Nam, Bảo Lộc có một bộ sưu tập trà ô long hương vị đặc biệt.

Hà Nội

Hà Nội tuy không nổi tiếng là vùng sản xuất trà nhưng đã góp phần tạo nên văn hóa trà Việt Nam những nét độc đáo và giá trị đặc biệt. Đây là nơi sản sinh ra dòng Trà Sen Tai He Gai tinh tế, mộc mạc và tinh tế.

Cách uống trà bình dị, mộc mạc

Văn hóa trà Việt Nam tuy chịu ảnh hưởng của Trung Hoa nhưng vẫn có những nét đặc trưng riêng, khác biệt với văn hóa trà Trung Hoa hay văn hóa trà phức tạp của Nhật Bản.

Phong cách uống trà của người Việt mang nét giản dị, mộc mạc, gần gũi, chứa đựng tình cảm giữa họ hàng, bạn bè thân thiết, láng giềng.

Các loại trà phổ biến của Việt Nam

Ở Việt Nam, có 3 loại chè phổ biến và đặc trưng là chè tươi, chè khô và chè ướp hương.

Trà tươi

Trà tươi là hái những lá và búp trà tươi trên cây trà, rửa sạch, ngâm vào nước ấm và thưởng thức.

Trà khô

Những búp chè tươi hái về được phơi khô, sau đó vò nát và đem đi sấy khô.

Trà hương

Đây là loại trà đặc trưng của Việt Nam bởi trà được ướp bằng nhiều loại hoa thơm độc nhất vô nhị của Việt Nam. Trà thường được ướp muối sẵn và đóng gói sẵn để tiện sử dụng. Các loại trà có hương vị nhất là trà sen, trà nhài, trà gia vị và trà sứ.

Phong cách uống trà Việt

• Nhật thủy: là nước dùng để pha trà, thường là nước mưa hứng từ trời, được khai thác từ các con suối tự nhiên hoặc các giếng sâu. Nước nên đun bằng than hoa để không làm mất hương vị của trà.
• Loại trà thứ hai: Là loại trà được chọn để uống, người uống trà thường chọn loại trà có đủ 5 tiêu chuẩn (gọi là ngũ quý): sắc, thanh, hương, vị, và thần. Trong đó, “Thần” ám chỉ sức hấp dẫn của trà đối với người thưởng thức – yếu tố quan trọng nhất.
• Tâm Đạt: Như chén uống trà, các loại chén mít, chén trâu thường dùng để uống, thưởng trà. Trước khi pha trà cần tráng qua nước sôi để nóng và sạch.
• Tứ bình: ấm trà. Có nhiều loại bình khác nhau tùy theo sở thích thưởng trà là cách ẩm mà bình ướt hay bình ướt. Trước khi pha trà, bạn cần rửa sạch lá trà với một ít nước sôi, rót ra rồi ủ lá trà để lá trà nở đều và phát huy tối đa hương vị.
• Ngũ Quán Anh: Họ là bạn trà, người xưa đã quen ngồi ở hàng ghế trên của thi nhân cùng nhau uống trà, trò chuyện, thưởng trà.

Nghệ thuật pha trà Việt – trà Thái Nguyên

Để pha được trà ngon cần biết cách pha đúng theo nghệ thuật pha trà của người Việt

Bước 1: Làm nóng cốc

Trước hết, để pha trà, bạn cần làm nóng ấm và tách trà trước, điều này rất hữu ích cho việc giữ nhiệt, chỉ cần tráng sạch tách trà sau đó, trà sẽ để được rất lâu.

Bước 2: Đong trà

Đối với ấm trà 300ml, bạn có thể đong 8g trà khô và rót nước nóng vào từ từ và nhẹ nhàng.

Bước 3: Đánh thức trà

Bạn đổ hết nước vừa cho ở bước trên đi, thao tác này đánh thức trà, giúp lá trà sạch hơn và loại bỏ chất chát của lá trà.

Bước 4: Hãm trà

Tiếp tục rót nhẹ nước nóng vào ấm trà, đậy nắp và đợi 20-25 giây.

Bước 5: Rót trà

Bạn rót trà ra cốc và thưởng thức hương vị thơm ngon của trà.

Nghệ thuật thưởng trà

Để pha được một ấm chè ngon, từ khâu chọn những búp chè tươi ngon nhất đến cách sao chè ngon, công đoạn nào cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo để cho ra chén chè ngon thơm, mát, không đắng.

Cách dâng trà và thưởng trà

Cách phục vụ trà đúng là dùng ngón giữa giữ đáy chén, ngón trỏ và ngón cái giữ miệng chén, động tác này được gọi là “tam long bế châu”. Người rót trà và người uống trà phải cung kính cúi chào nhau.

Để uống trà đúng cách, bạn phải cảm nhận được hơi ấm của tách trà trong lòng bàn tay. Ngẩng mũi lên để cảm nhận hương trà đậm đà, rồi nhấp một ngụm trà. Nhấp từng ngụm từ từ, cảm nhận vị hơi đắng, chát và ngọt nơi cổ họng.

 

Thời điểm thưởng trà

Để thưởng thức trọn vẹn hương vị của trà, bạn cần chọn thời điểm yên tĩnh, thanh tĩnh và không có nhiều người xung quanh. Khi bạn thực sự dành thời gian để uống trà, nó không chỉ khiến bạn cảm thấy đắng ở đầu lưỡi và ngọt ở cổ họng, mà còn khiến bạn bình tĩnh hơn rất nhiều.

Hình thức thưởng trà

Trong nghệ thuật uống trà của người Việt, có ba cách uống trà: Dushi (một người), ướt ướt (hai người), ướt quần (nhiều người), không chỉ thể hiện văn hóa thuần túy mà còn có những chuẩn mực khác nhau. Chất lượng cũng như địa điểm thưởng trà.

Văn hóa uống trà của người Việt là một nét văn hóa độc đáo, chứa đựng khí chất giản dị, chân chất của người Việt Nam. Qua những thông tin Trọng Tín Bát Tràng cung cấp, hi vọng bạn đã hiểu thêm về trà đạo Việt Nam và nghệ thuật pha, uống trà độc đáo.